cảm xúc giao dịch forex
LÀM CHỦ CẢM XÚC KHI GIAO DỊCH

Tâm lý giao dịch đại diện cho khía cạnh cảm xúc trong quá trình ra quyết định của một nhà giao dịch. Ở một mức độ nhất định, đều có những yếu tố kích hoạt cảm xúc. Hai cảm xúc chính ảnh hưởng đến các nhà giao dịch là sợ hãi và tham lam — cả hai đều có thể dẫn đến những quyết định sai lầm, chẳng hạn như dốc toàn lực vào một lệnh giao dịch hoặc hoảng loạn vì sợ hãi.

Ngay cả khi một nhà giao dịch biết cách thực hiện phân tích cơ bảnphân tích kỹ thuật ở trình độ cao, thì tâm trí yếu ớt hoặc lo lắng dễ bị cảm xúc chi phối có thể gây bất lợi lớn cho danh mục đầu tư của họ — đặc biệt là trong môi trường giao dịch đầy biến động như thị trường Forex.

Tâm lý giao dịch là gì?

Tâm lý giao dịch đề cập đến các yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến cách mọi người giao dịch trên các thị trường như Forex hoặc chứng khoán. Khái niệm này dựa trên ý tưởng rằng cảm xúc có thể tác động đáng kể đến quá trình ra quyết định một của một nhà giao dịch. 

FOMO đặc biệt phổ biến khi một tài sản đã tăng giá trị đáng kể trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Điều này có khả năng khiến một người đưa ra quyết định thị trường dựa trên cảm xúc hơn là logic và lý trí.

Tất cả các nhà giao dịch đều bị ảnh hưởng bởi cảm xúc. Đối với hầu hết mọi người, mất tiền mang lại cảm giác đau đớn, trong khi kiếm được tiền là niềm vui. 

tâm lý giao dịch

Tại sao việc thấu hiểu tâm trí lại quan trọng khi giao dịch

Sợ hãi và tham lam là hai cảm xúc chính khi tham gia giao dịch. 

Nỗi sợ hãi có thể khiến một nhà giao dịch tránh mọi rủi ro và có thể bỏ lỡ một giao dịch thành công. Mặt khác, lòng tham có thể dẫn đến việc chấp nhận rủi ro quá mức để tối đa hóa lợi nhuận, chẳng hạn như mua một tài sản ở đỉnh cao vì giá của nó đang tăng nhanh. 

Các nhà giao dịch có kinh nghiệm biết cách cân bằng giữa sợ hãi và tham lam. Nỗi sợ hãi bảo vệ các nhà giao dịch khỏi những rủi ro không cần thiết, trong khi lòng tham thúc đẩy họ tận dụng các cơ hội. Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào một trong hai cảm xúc thường dẫn đến các quyết định giao dịch phi lý. 

Học cách giao dịch với tâm trí vững vàng cũng quan trọng như thực hiện phân tích cơ bản hoặc biết cách đọc biểu đồ. Bằng cách hiểu và kiểm soát cảm xúc của mình, các nhà giao dịch có thể đưa ra quyết định sáng suốt và giảm thiểu tổn thất.

Các nhà giao dịch phải trải qua nhiều thách thức có thể gây ra phản ứng cảm xúc mỗi ngày. Đây là một vài ví dụ.

  1. Kỳ vọng không thực tế: Giao dịch không phải là một cách làm giàu nhanh chóng. Những người tham gia giao dịch với ý tưởng này đang ở trong một sự cường điệu. Giống như bất kỳ kỹ năng nào, giao dịch đòi hỏi nhiều năm luyện tập và kỷ luật.

  2. Thua lỗ: Ngay cả những nhà giao dịch giỏi nhất cũng có những ngày ảm đạm. Đối với các nhà giao dịch mới, các giao dịch thua lỗ là một điều khó chấp nhận và thường dẫn đến những nỗ lực tiếp tục và thất bại hơn nữa.

  3. Chiến thắng: Mặc dù chiến thắng mang lại cảm giác tốt, nhưng nhược điểm là các nhà giao dịch có thể cảm thấy quá tự tin hoặc bất khả chiến bại, và có thể có nhận thức sai lầm rằng họ không thể thua. Điều này có thể dẫn đến các quyết định rủi ro hơn và cuối cùng là thua lỗ. 

  4. Tâm lý thị trường và phương tiện truyền thông xã hội: Các nhà giao dịch mới bắt đầu dễ bị ảnh hưởng bởi những gì mọi người nói trên Internet. Tâm lý tiêu cực trên phương tiện truyền thông xã hội có thể dẫn đến sợ hãi, điều này có thể dẫn đến việc bán tháo một cách hoảng loạn

Cách sử dụng tâm lý giao dịch để trở thành một nhà giao dịch giỏi hơn

Suy nghĩ dài hạn

Thiết lập mục tiêu có thể đạt được. Một kế hoạch thực tế về những gì bạn muốn đạt được sẽ giúp ngăn chặn giao dịch quá mức . Nó cũng sẽ giúp bạn tập trung vào mục tiêu dài hạn hơn là những khoản lãi hoặc lỗ ngắn hạn.

Nghỉ ngơi một lát 

Nghỉ giải lao thường xuyên có thể giúp bạn quan sát đầy đủ và sáng suốt về mọi thứ. Nếu bạn đạt được một chuỗi các giao dịch thắng, hãy lùi lại trước khi bạn bị cuốn vào việc giao dịch quá mức. Ngoài ra, việc thức thâu đêm sẽ khiến bạn kiệt sức và kết quả là đưa ra những quyết định tồi tệ. Nghỉ giải lao không chỉ có lợi cho danh mục đầu tư của bạn mà còn cho sức khỏe thể chất và tinh thần của chính bạn.

Học hỏi từ những sai lầm

Mọi người đều phạm phải sai lầm khi giao dịch. Thay vì tức giận với bản thân hoặc tệ hơn là cố gắng bù lại khoản lỗ của bạn bằng nhiều vốn hơn, hãy quay lại và phân tích những gì đã xảy ra. Thực hiện các chiến lược mới dựa trên những gì bạn học được từ những sai lầm trước đó và bạn sẽ chuẩn bị tốt hơn cho lần tiếp theo. 

Thiết lập các quy tắc  

Tạo một kế hoạch giao dịch chi tiết và bám sát nó. Kế hoạch này sẽ phác thảo cách bạn tiếp cận các tình huống khác nhau và sẽ giúp kiểm soát các phản ứng của bạn trong thời gian căng thẳng. Một số ví dụ bao gồm sử dụng các điểm dừng lỗ và chốt lời, giới hạn số tiền bạn có thể kiếm được hoặc mất trong một ngày và chiến lược quản lý rủi ro mà bạn cảm thấy thoải mái. 

Với một kế hoạch rõ ràng trong đầu, bạn sẽ biết chính xác những bước cần thực hiện mà không để phản ứng cảm xúc làm chệch hướng các quyết định của mình, đảm bảo bạn không đi lạc khỏi kế hoạch ban đầu mà bạn đã đặt ra cho mình trước khi vào một vị thế. 

Tổng kết

Cảm xúc là một trong những cạm bẫy phổ biến nhất trong việc giao dịch. Học cách kiểm soát cảm xúc bằng cách hiểu được suy nghĩ và các yếu tố kích hoạt cảm xúc của mình là một kỹ năng vô giá sẽ bảo vệ bạn khỏi việc theo đuổi lợi nhuận.

Cuối cùng, trở thành một nhà giao dịch giỏi đòi hỏi nhiều năm học tập và thực hành nhất quán. Không có lối tắt hay mẹo vặt nào để làm giàu bằng việc giao dịch. Thực hiện theo một chiến lược phù hợp với tình hình tài chính của bạn, tiếp tục thực hành và đừng để nỗi sợ hãi hay lòng tham buộc bạn đưa ra những quyết định không hợp lý. 

tâm lý giao dịch
4 Bí quyết tâm lý trong giao dịch Forex

Có 3 điều quyết định để giao dịch thành công là: Tìm hiểu phương pháp, Quản lý vốn và Tâm lý giao dịch. Thế nhưng, kiểm soát tâm lý trong giao dịch không phải lúc nào cũng là ưu tiên. Đa số mọi người đều có suy nghĩ và cảm xúc giống nhau, tạo nên tâm lý chung trong giao dịch. Ít ai nhận ra rằng tâm lý trong giao dịch có thể phân biệt một người thành công xuất sắc và những đám đông còn lại. Vậy bạn biết cách quản lý tâm lý trong giao dịch sẽ tạo nên điều khác biệt dẫn đến thành công.

Các loại tâm lý trong giao dịch phổ biến

a. Lòng tham:

Đây là tác nhân gây thua lỗ lớn nhất trong giao dịch. Kể cả nhà giao dịch mới hay người đã có kinh nghiệm, ít hay nhiều họ có những khoảnh khắc để cảm xúc ham muốn nhiều hơn chi phối. Kiếm tiền là một lý do chính đáng. Không ai sai khi cố gắng kiếm tiền cả. Nhưng ở đây muốn nói đến việc lòng tham tác động đến khả năng quyết định của bạn, dù bạn có thể nhận thức được rủi ro kèm theo.

Bạn có thể thấy mình đang bị lòng tham chi phối khi bạn trong những trường hợp sau đây:

–   Không chốt lời:

Đây là một bẫy tâm lý trong giao dịch Forex phổ biến nhất. Sở dĩ sàn giao dịch uy tín sẽ cài sẵn chức năng chốt lời vì không muốn nhà giao dịch của mình mắc bẫy này. Nhà giao dịch không chốt lời vì tin rằng thị trường sẽ luôn đi theo dự đoán của họ. Họ đang trong vị thế có lời. Vì lòng tham mà họ không hài lòng với mức hiện tại. Nên khi thị trường đột ngột quay đầu, họ sẽ từ lời thành lỗ.

–   Nhồi lệnh:

Đành rằng là một phương pháp có trong giao dịch. Dành cho những điểm thị trường an toàn, ổn định. Nhưng cũng có thể là cái bẫy tâm lý. Khi bạn quá tự tin vào xu hướng thuận lợi và muốn tranh thủ dành lệnh thắng mà hạ thấp khả năng đảo chiều của thị trường. Đây là đòn tâm lý khiến bạn cháy tài khoản nhanh nhất.

b. Hưng phấn khi chiến thắng:

Có một truyền thuyết lưu truyền trong giới giao dịch là: Khi bạn mới chơi thì thắng liên tục rồi sau đó lại thua liên tục. Hoặc các lời đồn khác như ban đầu sàn để bạn thắng sau đó lấy lại hết của bạn. Thật ra không có truyền thuyết hay lời đồn nào cả. Tất cả do cảm giác hưng phấn trong những chiến thắng đầu tiên khiến bạn bị ảo tưởng. Chỉ là một tâm lý giao dịch thôi.

Hưng phấn là điều tốt, khiến cho bạn có nhiều cảm hứng và động lực. Nhưng nó có thể dần gây thiệt hại trong việc phán đoán của nhà giao dịch. Sau chuỗi thắng ban đầu, bạn sẽ dần tin tưởng vào quyết định của mình mà lu mờ những dấu hiệu biến động khác.

c. Muốn trả thù – đòn tâm lý giao dịch:

Ngược lại với cảm xúc trên, khi nhà giao dịch thua lỗ, họ thường có cảm xúc muốn gỡ gạc, muốn lấy lại những gì đã mất và hơn thế. Họ có thể cảm tính nghĩ rằng, mình không thể thua liên tiếp. Quá tam ba bận. Hay lần này chắc chắn sẽ thắng. Nhưng thị trường thì không phụ thuộc vào bạn nghĩ gì. Họ thường mạo hiểm bằng một lệnh all-in (Có bao nhiêu đánh bấy nhiêu) hoặc tiếp tục nạp thêm tiền để gỡ gạc. Đây là đòn tâm lý chí mạng nhất. Vì người ta thường phản ứng mạnh khi mất mát và hoàn toàn bỏ qua mọi rủi ro.

tâm lý giao dịch

4 nguyên tắc tâm lý trong giao dịch Forex

1. Thua lỗ liên tiếp thì dừng giao dịch:

Đây là phương pháp hiệu quả để kiểm soát tâm lý trong giao dịch Forex. Nó kiềm chế cảm xúc, giữ cho tâm lý ở mức bình ổn trở lại. Tất cả các nhà giao dịch Forex lâu năm hay người mới đều đã từng gặp những chuỗi lệnh thua liên tiếp. Đây cũng là lúc tâm lý giao dịch của bạn đánh mất dần kiểm soát. Ngay lập tức, bạn muốn vào lệnh ngay, cho dù các điều kiện của hệ thống giao dịch chưa được thỏa mãn. Điều này dẫn đến những thua lỗ tệ hơn.

Bạn cần phải dừng việc giao dịch lại. Thay vào đó bạn hãy bước ra ngoài, đi bộ vài vòng, thậm chí nghỉ vài ngày. Chỉ quay lại khi bạn cảm thấy mình thật sự ổn.

2. Thắng liên tiếp thì hạn chế giao dịch:

Cách này để chống lại cảm giác hưng phấn khiến bạn mất đi khả năng phán đoán. Khi bạn có một chuỗi thắng liên tiếp, bạn càng phải cẩn thận hơn, quan sát kĩ hơn trong những lệnh tiếp theo. Suy xét về điều kiện giao dịch lẫn khối lượng vào lệnh.

Hãy nghĩ như vầy, nếu giữ được chuỗi lệnh thắng đó, bạn đã thu được một khoản lợi nhuận. Có thể là vượt cả mục tiêu lợi nhuận hàng tháng rồi. Vì vậy, bạn nên giảm khối lượng giao dịch xuống hoặc dừng hẳn trước khi từ lời thành lỗ.

3. Thị trường không thuận lợi thì tránh giao dịch:

Trong thị trường Forex, chúng ta không nên đâm đầu vào những lúc thị trường không thuận lợi. Nơi mà mình khó xác định xu hướng hay những lúc thị trường biến động mạnh do có các sự kiện kinh tế, chính trị bất ổn và khó lường.

Thị trường giao dịch luôn phản ứng nhạy bén và mạnh mẽ  với những biến động kinh tế thị trường. Điều này tạo trạng thái tâm lý căng thẳng bởi họ không kiểm soát tốt rủi ro cho tài khoản của mình.

Những thời điểm bạn không thể đoán trước được xu hướng thị trường. Đặc biệt khi có những thời điểm có sự kiện, tin tức tài chính lớn. Nếu bạn không đưa ra được nhận định nào thì hãy bỏ qua. Chờ thị trường hạ nhiệt rồi quay lại. Thà bạn mất vài cơ hội còn hơn mất tất cả.

4. Quản lý vốn :

Bạn sẽ không cần quá lo lắng về tâm lý giao dịch Forex. Một khi bạn có trong tay một hệ thống quản lý vốn chặt chẽ. Đây là cách tốt nhất khiến bạn vượt qua mọi rào cản tâm lý trong giao dịch. Giống như nhà bạn có cột chắc chắn thì không ngại gió mưa vậy. Có nhiều cách để bạn lên một bộ quản lý vốn chặt chẽ. Mỗi nhà giao dịch cần tìm hiểu và xây dựng hệ thống quản lý vốn phù hợp với mục tiêu và số vốn đang có.

Buffett luôn nói rằng “Đừng bao giờ để mất tiền” trước khi nghĩ đến việc kiếm tiền. Vì vậy bạn luôn cần phải quản lý vốn một cách chặt chẽ để có thể vượt qua được những giai đoạn khó khăn của thị trường. Điều quan trọng là bạn vẫn còn vốn để có thể kiếm lại những gì đã mất.

Kết luận:

Tâm lý giao dịch Forex là một trong những yếu tố quyết định thành công trong giao dịch. Áp dụng 4 nguyên tắc tâm lý trong giao dịch trên sẽ giúp bạn vững vàng trước những biến động thị trường ảnh hưởng đến khả năng quyết định. Không có một lời nguyên tắc nào hữu ích nếu bạn không tuân thủ theo.