Có 3 điều quyết định để giao dịch thành công là: Tìm hiểu phương pháp, Quản lý vốn và Tâm lý giao dịch. Thế nhưng, kiểm soát tâm lý trong giao dịch không phải lúc nào cũng là ưu tiên. Đa số mọi người đều có suy nghĩ và cảm xúc giống nhau, tạo nên tâm lý chung trong giao dịch. Ít ai nhận ra rằng tâm lý trong giao dịch có thể phân biệt một người thành công xuất sắc và những đám đông còn lại. Vậy bạn biết cách quản lý tâm lý trong giao dịch sẽ tạo nên điều khác biệt dẫn đến thành công.
Các loại tâm lý trong giao dịch phổ biến
a. Lòng tham:
Đây là tác nhân gây thua lỗ lớn nhất trong giao dịch. Kể cả nhà giao dịch mới hay người đã có kinh nghiệm, ít hay nhiều họ có những khoảnh khắc để cảm xúc ham muốn nhiều hơn chi phối. Kiếm tiền là một lý do chính đáng. Không ai sai khi cố gắng kiếm tiền cả. Nhưng ở đây muốn nói đến việc lòng tham tác động đến khả năng quyết định của bạn, dù bạn có thể nhận thức được rủi ro kèm theo.
Bạn có thể thấy mình đang bị lòng tham chi phối khi bạn trong những trường hợp sau đây:
– Không chốt lời:
Đây là một bẫy tâm lý trong giao dịch Forex phổ biến nhất. Sở dĩ sàn giao dịch uy tín sẽ cài sẵn chức năng chốt lời vì không muốn nhà giao dịch của mình mắc bẫy này. Nhà giao dịch không chốt lời vì tin rằng thị trường sẽ luôn đi theo dự đoán của họ. Họ đang trong vị thế có lời. Vì lòng tham mà họ không hài lòng với mức hiện tại. Nên khi thị trường đột ngột quay đầu, họ sẽ từ lời thành lỗ.
– Nhồi lệnh:
Đành rằng là một phương pháp có trong giao dịch. Dành cho những điểm thị trường an toàn, ổn định. Nhưng cũng có thể là cái bẫy tâm lý. Khi bạn quá tự tin vào xu hướng thuận lợi và muốn tranh thủ dành lệnh thắng mà hạ thấp khả năng đảo chiều của thị trường. Đây là đòn tâm lý khiến bạn cháy tài khoản nhanh nhất.
b. Hưng phấn khi chiến thắng:
Có một truyền thuyết lưu truyền trong giới giao dịch là: Khi bạn mới chơi thì thắng liên tục rồi sau đó lại thua liên tục. Hoặc các lời đồn khác như ban đầu sàn để bạn thắng sau đó lấy lại hết của bạn. Thật ra không có truyền thuyết hay lời đồn nào cả. Tất cả do cảm giác hưng phấn trong những chiến thắng đầu tiên khiến bạn bị ảo tưởng. Chỉ là một tâm lý giao dịch thôi.
Hưng phấn là điều tốt, khiến cho bạn có nhiều cảm hứng và động lực. Nhưng nó có thể dần gây thiệt hại trong việc phán đoán của nhà giao dịch. Sau chuỗi thắng ban đầu, bạn sẽ dần tin tưởng vào quyết định của mình mà lu mờ những dấu hiệu biến động khác.
c. Muốn trả thù – đòn tâm lý giao dịch:
Ngược lại với cảm xúc trên, khi nhà giao dịch thua lỗ, họ thường có cảm xúc muốn gỡ gạc, muốn lấy lại những gì đã mất và hơn thế. Họ có thể cảm tính nghĩ rằng, mình không thể thua liên tiếp. Quá tam ba bận. Hay lần này chắc chắn sẽ thắng. Nhưng thị trường thì không phụ thuộc vào bạn nghĩ gì. Họ thường mạo hiểm bằng một lệnh all-in (Có bao nhiêu đánh bấy nhiêu) hoặc tiếp tục nạp thêm tiền để gỡ gạc. Đây là đòn tâm lý chí mạng nhất. Vì người ta thường phản ứng mạnh khi mất mát và hoàn toàn bỏ qua mọi rủi ro.
4 nguyên tắc tâm lý trong giao dịch Forex
1. Thua lỗ liên tiếp thì dừng giao dịch:
Đây là phương pháp hiệu quả để kiểm soát tâm lý trong giao dịch Forex. Nó kiềm chế cảm xúc, giữ cho tâm lý ở mức bình ổn trở lại. Tất cả các nhà giao dịch Forex lâu năm hay người mới đều đã từng gặp những chuỗi lệnh thua liên tiếp. Đây cũng là lúc tâm lý giao dịch của bạn đánh mất dần kiểm soát. Ngay lập tức, bạn muốn vào lệnh ngay, cho dù các điều kiện của hệ thống giao dịch chưa được thỏa mãn. Điều này dẫn đến những thua lỗ tệ hơn.
Bạn cần phải dừng việc giao dịch lại. Thay vào đó bạn hãy bước ra ngoài, đi bộ vài vòng, thậm chí nghỉ vài ngày. Chỉ quay lại khi bạn cảm thấy mình thật sự ổn.
2. Thắng liên tiếp thì hạn chế giao dịch:
Cách này để chống lại cảm giác hưng phấn khiến bạn mất đi khả năng phán đoán. Khi bạn có một chuỗi thắng liên tiếp, bạn càng phải cẩn thận hơn, quan sát kĩ hơn trong những lệnh tiếp theo. Suy xét về điều kiện giao dịch lẫn khối lượng vào lệnh.
Hãy nghĩ như vầy, nếu giữ được chuỗi lệnh thắng đó, bạn đã thu được một khoản lợi nhuận. Có thể là vượt cả mục tiêu lợi nhuận hàng tháng rồi. Vì vậy, bạn nên giảm khối lượng giao dịch xuống hoặc dừng hẳn trước khi từ lời thành lỗ.
3. Thị trường không thuận lợi thì tránh giao dịch:
Trong thị trường Forex, chúng ta không nên đâm đầu vào những lúc thị trường không thuận lợi. Nơi mà mình khó xác định xu hướng hay những lúc thị trường biến động mạnh do có các sự kiện kinh tế, chính trị bất ổn và khó lường.
Thị trường giao dịch luôn phản ứng nhạy bén và mạnh mẽ với những biến động kinh tế thị trường. Điều này tạo trạng thái tâm lý căng thẳng bởi họ không kiểm soát tốt rủi ro cho tài khoản của mình.
Những thời điểm bạn không thể đoán trước được xu hướng thị trường. Đặc biệt khi có những thời điểm có sự kiện, tin tức tài chính lớn. Nếu bạn không đưa ra được nhận định nào thì hãy bỏ qua. Chờ thị trường hạ nhiệt rồi quay lại. Thà bạn mất vài cơ hội còn hơn mất tất cả.
4. Quản lý vốn :
Bạn sẽ không cần quá lo lắng về tâm lý giao dịch Forex. Một khi bạn có trong tay một hệ thống quản lý vốn chặt chẽ. Đây là cách tốt nhất khiến bạn vượt qua mọi rào cản tâm lý trong giao dịch. Giống như nhà bạn có cột chắc chắn thì không ngại gió mưa vậy. Có nhiều cách để bạn lên một bộ quản lý vốn chặt chẽ. Mỗi nhà giao dịch cần tìm hiểu và xây dựng hệ thống quản lý vốn phù hợp với mục tiêu và số vốn đang có.
Buffett luôn nói rằng “Đừng bao giờ để mất tiền” trước khi nghĩ đến việc kiếm tiền. Vì vậy bạn luôn cần phải quản lý vốn một cách chặt chẽ để có thể vượt qua được những giai đoạn khó khăn của thị trường. Điều quan trọng là bạn vẫn còn vốn để có thể kiếm lại những gì đã mất.
Kết luận:
Tâm lý giao dịch Forex là một trong những yếu tố quyết định thành công trong giao dịch. Áp dụng 4 nguyên tắc tâm lý trong giao dịch trên sẽ giúp bạn vững vàng trước những biến động thị trường ảnh hưởng đến khả năng quyết định. Không có một lời nguyên tắc nào hữu ích nếu bạn không tuân thủ theo.